1/Khái niệm:
- Là bệnh có thể lây lan từ cá
thể này sang cá thể khác.
- Tác nhân gây bệnh đa dạng:
vi khuẩn, nấm, động vật nguyên sinh, virut,...
- Điều kiện gây bệnh cần đủ ba
yếu tố: độc lực, số lượng nhiễm, con đường xâm nhập phù hợp.
2/Phương thức lây truyền:
a.Truyền ngang: Qua sol
khí, đường tiêu hoá, tiếp xúc trực tiếp hoặc động vật cắn, côn trùng đốt.
b.Truyền dọc: Truyền từ mẹ sang thai nhi qua nhau thai, nhiễm khi
sinh nở hoặc qua sữa mẹ.
3/ Các bệnh truyền nhiễm thường gặp do virut:
a.Bệnh đường hô hấp: 90% là do virut như viêm phổi, viêm phế quản, cảm lạnh, SARS. Virut xâm nhập qua không khí.
b.Bệnh đường tiêu hoá: virut xâm nhập qua miệng gây ra các bệnh như viêm gan, quai bị, tiêu
chảy, viêm dạ dày-ruột...
c.Bệnh hệ thần kinh: virut vào cơ thể bằng nhiều con đường rồi vào máu tới hệ thần kinh TW
gây bệnh dại, bại liệt, viêm não...
d.Bệnh lây qua đường sinh dục: lây trực tiếp qua quan hệ tình dục gây nên các bệnh viêm gan B, HIV,
hecpet...
e.Bệnh da: như đậu mùa, sởi, mụn cơm...
II. MIỄN DỊCH
Là khả năng cơ thể chống lại các tác nhân
gây bệnh.
1/Miễn dịch không đặc hiệu:
- Là miễn dịch tự nhiên mang tính bẩm sinh
(hàng rào sinh học, hóa học, vật lí). Ví dụ: da và niêm mạc là bức tường thành không
cho vi sinh vật xâm nhập; pH dịch dạ dày giết chết hầu hết VSV...
- Miễn dịch không đặc hiệu không cần sự tiếp xúc trước với kháng nguyên.
- Miễn dịch không đặc hiệu có vai trò quan trọng khi cơ chế miễn dịch đặc
hiệu chưa kịp phát huy tác dụng.
2/Miễn dịch đặc hiệu:
Là
miễn dịch xảy ra khi có kháng nguyên xâm nhập. Miễn dịch đặc hiệu gồm 2 loại:
a.Miễn dịch thể dịch:
Là miễn dịch do tế bào lympho B tiết ra kháng
thể đặc hiệu (kháng thể nằm trong thể dịch) chống lại kháng nguyên (virut, vi
khuẩn...).
b.Miễn dịch tế bào:
- Là miễn dịch do tế bào lympho
T độc tiết prôtêin độc tiêu diệt các tế bào lạ (tế bào ung thư và tế bào nhiễm
virut).
- Trong bệnh do virut, miễn dịch tế bào đóng vai trò chủ lực, vì virut
nằm trong tế bào nên thoát khỏ sự tấn công của kháng thể.
3/Phòng chống bệnh truyền nhiễm:
Để kiểm soát bệnh truyền truyền nhiễm, cần: tiêm chủng phòng bệnh, kiểm soát vật trung gian truyền bệnh và giữ gìn vệ sinh cá nhân và cộng đồng.