Virut là
thực thể chưa có cấu tạo tế
bào, có kích thước siêu nhỏ (10-100nm), cấu tạo đơn giản (lõi a. nuclêic và vỏ prôtêin), kí
sinh nội bào bắt
buộc.
Có 2 loại virut: Virut ADN (đậu mùa, viêm gan B, hecpet...) và virut ARN (cúm, sốt xuất huyết Dengi, viêm não nhật Bản...)
- Virut có cấu tạo gồm 2 thành phần cơ bản:
+ Lõi axit nuclêic (ADN
hoặc ARN) là hệ gen của virut.
+ Vỏ prôtêin (capsit) được cấu
tạo từ các đơn vị prôtêin là capsôme, bảo vệ axit nuclêic.
- Một số virut còn có thêm lớp vỏ ngoài (lipit kép và prôtêin). Trên bề mặt vỏ ngoài có gai glicôprôtêin làm nhiệm vụ kháng nguyên giúp virut bám lên tế bào vật chủ. Virut không có vỏ là virut trần.
II. HÌNH THÁI CỦA VIRUS
- Virut chưa có cấu tạo tế bào nên gọi là hạt.
- Dựa vào hình thái ngoài của virus người ta chia virus làm 3 loại: cấu trúc khối, cấu trúc xoắn và cấu trúc hỗn hợp.
- Cấu trúc xoắn: Capsome xăp xếp theo chiều xoắn của acid nucleic thường làm cho virus có hình que hoặc xoắn (virus đốm thuốc lá).
- Cấu trúc hỗn hợp: Phage có cấu tạo phức tạp nhất, đầu có cấu trúc khối, đuôi có cấu trúc xoắn,trụ đuôi có đĩa gốc là một hình 6 cạnh.