I. NHỮNG NỘI DUNG CHỦ YẾU CỦA LỊCH SỬ THẾ GIỚI TỪ SAU NĂM 1945
1. Sự xác lập của trật tự hai cực Yalta do Xô-Mỹ đứng đầu đã
chi phối nền chính trị thế giới.
2. CNXH đã vượt khỏi phạm vi một nước và trở thành một hệ
thống thế giới.
3. Sự phát triển mạnh của phong trào GPDT ở Á, Phi, Mỹ
La-tinh, các nước này tích cực tham gia và giữ vai trò quan trọng trong đời
sống chính trị thế giới, góp phần làm thay đổi căn bản hệ thống thế giới. Sau
khi giành độc lập đã đạt nhiều thành tựu về kinh tế xã hội, tuy nhiên vẫn còn
xung đột.
4. Hệ thống đế quốc chủ nghĩa có chuyển biến:
- Mỹ vươn lên là nước đế quốc giàu
mạnh, và mưu đồ làm bá chủ thế giới, nhưng thất bại ở Chiên tranh Việt Nam.
- Nhờ có sự tự điều chỉnh kịp thời,
kinh tế các nước tư bản tăng trưởng liên tục, như Nhật, Đức, và hình thành các
trung tâm kinh tế lớn của thế giới.
- Dưới tác động của cách mạng khoa
học kỹ thuật, sự phát triển mạnh của lực lương sản xuất, dẫn đến sự liên kết
kinh tế khu vực, EEC-EU. Mỹ,EU và Nhật Bản là ba trung tâm kinh tế lớn của thế
giới.
5. Nổi bật nhất là sự đối đầu giữa hai siêu cường dẫn đến tình
trạng “chiến tranh lạnh” kéo dài nhiều thập kỷ. Ở nhiều nơi diễn ra chiến tranh
cục bộ (Đông Nam Á, Trung Đông). Chiến tranh lạnh chấm dứt, chuyển sang xu thế
hòa dịu, đối thoại, hợp tác phát triển, tuy nhiên vẫn còn xung đột sắc tộc, tôn
giáo, tranh chấp lãnh thổ.
6. Cuộc cách mạng khoa học- kỹ thuật, khoa học - công nghệ bắt
đầu từ Mỹ và đã lan nhanh ra toàn thế giới, trở thành lực lượng sản xuất trực
tiếp, xu thế toàn cầu hóa lan nhanh ra toàn thế giới, đòi hỏi các quốc gia phải
có lời giải đáp, thích ứng để kịp thời, khôn ngoan nắm bắt thời cơ, tránh việc
bỏ lỡ cơ hội và tụt hậu.
II. XU THẾ PHÁT TRIỂN CỦA THẾ GIỚI NGÀY NAY
1. Các nước ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển lấy kinh
tế làm trọng điểm và mở rộng hợp tác.
2. Quan hệ theo
hướng đối thoại, thỏa hiệp, với đặc điểm nổi bật là: mâu thuẫn và hài hòa, cạnh
tranh và hợp tác, tiếp xúc và kiềm chế…
3. Ở nhiều khu
vực lại bùng nổ các cuộc nội chiến và xung đột, thế giới bị đe dọa bởi chủ
nghĩa ly khai, khủng bố.
4. Toàn cầu hóa
đã trở thành một xu thế tất yếu. Các quốc gia dân tộc đang đứng trước thời cơ
thuận lợi và thách thức gay gắt để vươn lên.