Bài tập 1: Hãy trình bày khái quát thế nào là chu trình sinh địa hóa trên Trái Đất.
Trả lời:
- Chu trình sinh địa hóa là chu trình trao đổi các chất trong tự nhiên
- Con đường: các chất được truyền từ môi trường vào cơ thể sinh vật, qua các bậc dinh dưỡng và quay trở lại môi trường
- Một số chu trình sinh địa hóa:
- Tổng hợp các chất
- Tuần hoàn các chất trong tự nhiên
- Phân giải và lắng đọng một phần vật chất trong đất, nước
Bài tập 2: Trong mỗi chu trình sinh địa hoá có một phần vật chất trao đổi và tuần hoàn, một phần khác trở thành nguồn dự trữ hoặc không còn tuần hoàn trong chu trình. Em hãy phân biệt hai phần đó và lấy ví dụ minh hoạ.
Trả lời:
- Trong mỗi chu trình sinh địa hoá có một phần vật chất trao đổi và tuần hoàn, một phần khác trở thành nguồn dự trữ hoặc không còn tuần hoàn trong chu trình.
- Ví dụ với chu trình cacbon:
- Cacbon tuần hoàn trong tự nhiên: Cacbon trong sinh quvển tồn tại chủ yếu dưới dạng khí cacbônic trong khí quyển và cacbônat trong đá vôi. Quang hợp là động lực cơ bản của chu trình cacbon, trong đó thực vật hấp thụ khí cacbônic trong khí quyển, tổng hợp nên các chất hữu cơ có cacbon.
Hợp chất cacbon trao đổi trong quần xã thông qua chuỗi và lưới thức ăn. Hô hấp của các sinh vật (như hô hấp của thực vật, động vật và các sinh vật phân giải chất hữu cơ trong đất,...) là yếu tố quan trọng biến đổi những hợp chất hữu cơ trong cơ thể sinh vật thành khí cacbônic.
Các hoạt động công nghiệp đốt cháy nguyên liệu hoá thạch như than đá, dầu lửa,... đã thải vào bầu khí quyển một lượng lớn khí cacbônic.
- Một phần hợp chất cacbon không trao đổi liên tục theo vòng tuần hoàn kín mà lắng đọng trong môi trường đất, nước như than đá, dầu lửa,...
Bài tập 3: Những nguyên nhân nào làm nồng độ CO2 trong bầu khí quyển tăng? Nêu hậu quả và cách hạn chế.
Trả lời:
- Khí CO2 thải ra bầu khí quyển qua hô hấp của sinh vật, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải, núi lửa, ...
- Nguyên nhân lầm nồng độ CO2 trong khí quyển tăng lên:
- Hoạt động sản suất gia tăng, mở rộng
- Quá trình khai thác tài nguyên thiên nhiên
- Sự phát triển của các phương tiện giao thông vận tải
- Diện tích rừng, diện tích trồng cây xanh giảm
- Hậu quả: gây biến đổi khí hậu, hiệu ứng nhà kính
- Biện pháp hạn chế:
- Trồng thêm nhiều rừng, nhiều cây xanh
- Sử dụng các nguồn năng lượng mới, không tạo ra khí thải độc hại, không tạo CO2 trong sản xuất và giao thông, sinh hoạt như: năng lượng gió, mặt trời, nước, ...
Bài tập 4: Hãy nêu các biện pháp sinh học để nâng cao hàm lượng đạm trong đất nhằm cải tạo đất và nâng cao năng suất cây trồng.
Trả lời:
Các biện pháp sinh học làm tăng lượng đạm trong đất:
- Trồng cây họ đậu
- Thả bèo hoa dâu vào ruộng
- Cung cấp các vi sinh vật có định đạm: vi khuẩn lam, vi khuẩn nitrat, ...
Bài tập 5: Nguyên nhân nào làm ảnh hưởng tới chu trình nước trong tự nhiên, gây nên lũ lụt, hạn hán hoặc ô nhiễm nguồn nước? Nêu cách khắc phục.
Trả lời:
- Nguyên nhân làm ảnh hưởng tới vòng tuần hoàn nước tự nhiên, gây nên lũ lụt, hạn hán hoặc ô nhiễm nguồn nước:
- Sử dụng nguồn nước lãng phí làm cạn kiệt nguồn nước mặt và nước ngầm; thải các chất gây ô nhiễm nguồn nước
- Phá rừng làm tăng dòng chảy trên mặt đất gây lụt lội và xói mòn đất
- Hạn chế lượng nước ngầm xuống các mạch nước ngầm, làm giảm lượng nước bốc hơi qua thoát hơi nước trên bề mặt lá,...
- Biện pháp bảo vệ nguồn nước trên Trái Đất:
- Bảo vệ rừng và trồng cây gây rừng sẽ góp phần hạn chế dòng chảy trên mặt đất. Qua đó lượng nước ngầm xuống các mạch nước ngầm nâng cao hơn, đồng thời hạn chế nhiều tác hại như lũ quét, xói mòn đất. Cây xanh thoát hơi nước góp phần vào tuần hoàn nước của Trái Đất.
- Bảo vệ các nguồn nước sạch, chống ô nhiễm.
- Sử dụng tiết kiệm nguồn nước bề mặt, cũng như nguồn nước ngầm, tránh cạn kiệt nguồn nước.
Bài tập 6: Thế nào là sinh quyển? Nêu các khu sinh học trong sinh quyển. Hãy sắp xếp các khu sinh học trên cạn theo thứ tự từ phía Bắc xuống phía Nam của Trái Đất.
Trả lời:
- Sinh quyển bao gồm toàn bộ sinh vật sống trong các lớp đất, nước và không khí của Trái Đất.
- Gồm nhiều khu sinh học, mỗi khu có những đặc điểm địa lí, khí hậu và thành phần sinh vật khác nhau
- Bao gồm:
- Các khu sinh học trên cạn
- Các khu sinh học nước ngọt
- Các khu sinh học biển
- Sắp xếp các khu sinh học trên cạn, theo thứ tự từ Cực Bắc về xích đạo của Trái Đất: Đồng rêu đới lạnh, rừng lá kim phương Bắc (rừng Taiga), rừng rụng lá ôn đới. thảo nguyên, rừng Địa Trung Hải, rừng rậm nhiệt đới, hoang mạc và savan.
Zalo 
Messenger 
Youtube 
Tiktok